ළමා සිඟමන, අනතුරුදායක රැකියා සහ වීදි වෙළෙඳාම ජූලි 01 සිට දැඩිව තහනම් - ළමා ආරක්ෂාවට රජයෙන් නව පියවරක්
ළමයින් සිඟමනේ යෙදවීම, ඔවුන් අනතුරුදායක රැකියාවලට යොමු කිරීම සහ වීදිවල භාණ්ඩ විකිණීම වැනි ක්‍රියා මේ වන විටත් මෙරට නීතිය මගින් තහනම් කර ඇති නමුත්, ඒවා විවිධ ස්වරූපයෙන් සමාජය තුළ තවදුරටත් සිදුවන බව රහසක් නොවේ. මෙවැනි කටයුතුවලට දරුවන් යොදා ගැනීම ඔවුන්ගේ අනාගතයට මෙන්ම සමස්ත සමාජයටම බරපතළ තර්ජනයක් එල්ල කරයි. මෙම තත්ත්වය හමුවේ, පවතින නීති තවදුරටත් ලිහිල්ව ක්‍රියාත්මක කිරීමට ඉඩ නොතබා, ජූලි මස 01 වැනි දා සිට ඒවා දැඩිව බලාත්මක කිරීමට රජය තීරණය කර තිබීම කාලෝචිත මෙන්ම පැසසිය යුතු පියවරක් ලෙස බොහෝ දෙනා දකිති. මෙය මෙරට ළමා ආරක්ෂාව වෙනුවෙන් ගන්නා ලද තවත් වැදගත් පියවරකි.
නව තීරණයේ විස්තර
රජය විසින් ගත් තීරණයට අනුව, 2025 ජූලි මස පළමු වැනිදා සිට ක්‍රියාත්මක වන පරිදි ළමයින් සිඟමනේ යෙදවීම, ඔවුන් අනතුරුදායක රැකියාවල යෙදවීම (විවිධ කර්මාන්ත වල හෝ වෙනත් අවදානම් සහිත ස්ථාන වල), සහ වීදිවල හෝ පොදු ස්ථානවල භාණ්ඩ විකිණීම වැනි ජංගම වෙළෙඳාම් සඳහා යොදා ගැනීම සම්බන්ධයෙන් පවතින නීති දැඩිව ක්‍රියාත්මක කරනු ඇත. මෙහිදී විශේෂයෙන් අවධානය යොමු වන්නේ වීදිවල දරුවන් සිඟමනට යෙදවීම, පදික වේදිකා මත හෝ රථවාහන තදබදය ඇති ස්ථානවල භාණ්ඩ අලෙවියට යොදා ගැනීම සහ නිවෙස්වල මෙහෙකාර සේවය වැනි අවදානම් සහිත රැකියාවලට යොමු කිරීම වැළැක්වීමයි.
පසුබිම සහ ක්‍රියාමාර්ග
මෙම තීරණය ගනු ලැබ ඇත්තේ ජාත්‍යන්තර ළමා ශ්‍රම විරෝධී දිනයට සමගාමීවය. ළමා ශ්‍රමය පිටුදැකීම සඳහා වන ජාත්‍යන්තර ප්‍රයත්නයන්ට සමගාමීව මෙරට තුළ ද මෙවැනි ක්‍රියාමාර්ග ගැනීම වැදගත්ය.
කාන්තා සහ ළමා කටයුතු අමාත්‍යාංශය විසින් මේ සම්බන්ධයෙන් වඩාත් පුළුල් හා විධිමත් වැඩපිළිවෙලක් සඳහා අමාත්‍ය මණ්ඩලයට යෝජනාවක් ඉදිරිපත් කිරීමට ද සැලසුම් කර තිබේ.
මේ යෝජනාව මගින් පවතින නීති තවදුරටත් ශක්තිමත් කිරීම සහ ඒවා ක්‍රියාත්මක කිරීමේ යාන්ත්‍රණය විධිමත් කිරීම අපේක්ෂා කෙරේ.
අමාත්‍යවරියගේ ඉල්ලීම
කාන්තා හා ළමා කටයුතු අමාත්‍ය සරෝජා සාවිත්‍රි පෝල්රාජ් මහත්මිය පසුගිය බදාදා (12) රජයේ ප්‍රවෘත්ති දෙපාර්තමේන්තුවේ පැවති මාධ්‍ය හමුවකදී මේ සම්බන්ධයෙන් විශේෂ ඉල්ලීමක් කළාය.
මෙවැනි දේ සඳහා දරුවන් යොදා ගන්නේ නම්, ඒ සම්බන්ධයෙන් කඩිනමින් නීතිය ක්‍රියාත්මක කරන ආයතන වෙත දැනුම් දෙන ලෙස ඇය මහජනතාවගෙන් ඉල්ලා සිටියාය.
මෙය ඉතා වැදගත් කරුණකි. මන්ද යත්, නීතිය ක්‍රියාත්මක කිරීම සඳහා මහජන සහයෝගය අත්‍යවශ්‍ය වන බැවිනි. අප අවට සමාජයේ මෙවැනි අවාසනාවන්ත තත්ත්වයන් දකින විට නිහඬව සිටීම යනු එම අපරාධයට වක්‍රව හෝ දායක වීමකි.
සමාජ පණිවිඩය සහ මතවාදී විග්‍රහය
මෙම රජයේ තීරණය හුදෙක් නීතියක් දැඩිව ක්‍රියාත්මක කිරීමක් පමණක් නොවේ. එය අප සමාජය වෙත ලබා දෙන ප්‍රබල පණිවිඩයකි.
ඒ නම්, ළමයින් යනු අපගේ වගකීම වන අතර, ඔවුන්ගේ අනාගතය වෙනුවෙන් කැපවීම අප සැමගේ යුතුකම බවයි.
ළමා සිඟමනේ සහ ශ්‍රමයේ කටුක යථාර්ථය
අප බොහෝ විට දකිනවා, කුඩා දරුවන් අව්වේ වේලි වේලි හෝ වැස්සේ තෙමි තෙමි පාර අයිනේ හෝ වාහන තදබදය ඇති ස්ථානවල සිඟමනෙහි යෙදෙනවා.
ඇතැම් විට ඔවුන් ඉතා කුඩා අවධියේ සිටම මේ සඳහා පුරුදු කරනු ලබනවා. තවත් දරුවන් වෙළෙඳසැල් ඉදිරිපිට සිට සුළු සුළු භාණ්ඩ විකුණනවා. තවත් අය ඉතා කුඩා වයසින්ම නිවෙස්වල මෙහෙකාර සේවය සඳහා යොදවනු ලබනවා.
මෙවැනි දරුවන්ගේ මුහුණුවල ඇත්තේ සිනහවක් නොව, ජීවිතයේ අමිහිරි බව සහ දුකයි. ඔවුන් සිටිය යුත්තේ පාසලේ මිස, පාරේ හෝ අනතුරුදායක ස්ථානවල නොවේ.
මෙම තත්ත්වය හුදෙක් poverty (දිළිඳුකම) නිසා සිදුවන දෙයක් ලෙස පමණක් දැකීම නිවැරදි නැත. දරුවන් මෙවැනි කටයුතු සඳහා යොදවන්නේ බොහෝ විට වැඩිහිටියන් විසිනි - ඇතැම් විට දෙමව්පියන්, භාරකරුවන් හෝ දරුවන් සූරාකෑම සඳහාම සංවිධානය වූ කණ්ඩායම් විසිනි. මෙය දරුවන් සූරාකෑමකි (exploitation). එය අපරාධයකි.
දරුවන්ට සිදුවන හානිය
මෙවැනි තත්ත්වයන් දරුවෙකුගේ ජීවිතයට බහුවිධ ආකාරයෙන් බලපායි:
අධ්‍යාපනය අහිමි වීම: පාසල් යා යුතු වයසේදී සිඟමනේ හෝ වෙළෙඳාමේ යෙදෙන දරුවෙකුට ලැබෙන පළමු හානිය වන්නේ අධ්‍යාපනය අහිමි වීමයි. අධ්‍යාපනය යනු අනාගතය සඳහා දොරටු විවර කරන්නකි. එය අහිමි වූ විට, ඔවුන් ජීවිත කාලය පුරාම දුප්පත්කමේ සහ අසරණකමේ සිරවීමේ අවදානම වැඩිය.
සෞඛ්‍ය ගැටළු: වීදිවල ගැවසීම, නිසි පෝෂණය නොලැබීම, සනීපාරක්ෂක පහසුකම් නොමැති වීම සහ විවිධ රෝගවලට නිරාවරණය වීම නිසා මෙම දරුවන් විවිධ සෞඛ්‍ය ගැටළුවලට මුහුණ දෙති.
මානසික හා චිත්තවේගීය බලපෑම්: මෙවැනි දරුවන් නිරන්තරයෙන් බිය, අසරණකම සහ අනාරක්ෂිත බව දැනේ. ඔවුන්ට නිසි ආදරය, රැකවරණය සහ මග පෙන්වීම නොලැබේ. මෙය ඔවුන්ගේ මානසික වර්ධනයට දැඩිව බලපාන අතර, අනාගතයේදී විවිධ මානසික ගැටළු වලට මුහුණ දීමේ අවදානම වැඩි කරයි.
අනතුරු වලට ලක්වීම: වීදිවල ගමන් කිරීම, වාහන තදබදය ඇති ස්ථානවල සිටීම සහ අනතුරුදායක රැකියා වල නිරත වීම නිසා ඔවුන් ශාරීරික අනතුරු වලට ලක්වීමේ අවස්ථාව ඉතා වැඩිය.
සමාජීය අපවාද සහ ප්‍රචණ්ඩත්වය: මෙම දරුවන් සමාජයේ විවිධ පුද්ගලයන්ගේ හිංසනයට, අපවාදයට හෝ ලිංගික අතවරයන්ට පවා ලක්වීමේ දැඩි අවදානමක් දරයි.
අපරාධ වලට යොමුවීම: ජීවිතයේ සාර්ථක වීමට ඇති අවස්ථා ඇහිරී ගිය විට, ඇතැම් දරුවන් ජීවත් වීම සඳහා කුඩා අපරාධවලට හෝ වෙනත් නීති විරෝධී කටයුතුවලට යොමුවීමේ වැඩි අවදානමක් දරති.
නීතිය ක්‍රියාත්මක කිරීමේ අභියෝග
රජය මෙලෙස දැඩි තීරණයක් ගත්ත ද, එය සාර්ථකව ක්‍රියාත්මක කිරීම එතරම් පහසු කාර්යයක් නොවේ. මේ සඳහා විවිධ අභියෝග පවතී:
හඳුනා ගැනීම: සිඟමනේ යෙදෙන හෝ වීදිවල වෙළඳාම් කරන සියලුම දරුවන් හඳුනා ගැනීම අසීරු විය හැකිය. ඇතැම් විට මොවුන් සංවිධානාත්මක කණ්ඩායම් විසින් යොදවනු ලබන බැවින්, ඔවුන් නිතර ස්ථාන මාරු කළ හැකිය.
නීතිය බලාත්මක කිරීම: නීතිය ක්‍රියාත්මක කරන නිලධාරීන් (පොලිසිය, ළමා ආරක්ෂක අධිකාරියේ නිලධාරීන්) මේ සඳහා සක්‍රීය ලෙස මැදිහත් විය යුතුය. ඔවුන්ට අවශ්‍ය බලය, පුහුණුව සහ සම්පත් තිබිය යුතුය.
මුලික හේතු විසඳීම: දරුවන් මෙවැනි තත්ත්වයන්ට පත්වීමට බලපාන මූලික හේතු (දිළිඳුකම, රැකියා විරහිතභාවය, පවුල් ගැටළු, මත්ද්‍රව්‍ය භාවිතය) විසඳීමකින් තොරව හුදෙක් දරුවන් පාරෙන් ඉවත් කිරීමෙන් පමණක් ගැටලුවට ස්ථිර විසඳුමක් ලැබෙන්නේ නැත.
පුනරුත්ථාපනය සහ රැකවරණය: මෙවැනි තත්ත්වයන්ගෙන් මුදා ගන්නා දරුවන් සඳහා නිසි පුනරුත්ථාපනය, අධ්‍යාපනය සහ ආරක්ෂිත රැකවරණ ස්ථාන අවශ්‍ය වේ. ඇතැම් විට ඔවුන්ගේ පවුල්වලට ද සහය අවශ්‍ය විය හැකිය. මේ සඳහා රාජ්‍ය මෙන්ම රාජ්‍ය නොවන සංවිධානවල ද සහයෝගය අත්‍යවශ්‍ය වේ.
මහජන සහයෝගය: පවතින නීති දැඩිව ක්‍රියාත්මක කිරීමට නම් මහජනතාවගේ පූර්ණ සහයෝගය අත්‍යවශ්‍ය වේ. සිඟමනේ යෙදෙන දරුවන්ට මුදල් ලබා දීමෙන් සිදුවන්නේ එම ක්‍රියාව තවදුරටත් පවත්වාගෙන යාමට රුකුලක් දීම පමණි. ඒ වෙනුවට, එවැනි අවස්ථා දුටු විට වහාම අදාළ බලධාරීන් (පොලිසිය - 119, ළමා ආරක්ෂක අධිකාරිය - 1929) දැනුවත් කිරීම වඩා වැදගත්ය.
සමාජයේ වගකීම
මෙම ගැටලුව රජයේ හෝ නීතිය ක්‍රියාත්මක කරන ආයතනවල පමණක් වගකීමක් ලෙස නොසැලකිය යුතුය. මෙය සමස්ත සමාජයම මුහුණ දෙන සහ විසඳිය යුතු ගැටලුවකි.
දැකීම සහ දැනුම් දීම: අප අවට මෙවැනි තත්ත්වයන් දුටු විට නිහඬව නොසිටීම ඉතා වැදගත්ය. අමාත්‍යවරිය කළ ඉල්ලීම අනුව, වහාම අදාළ බලධාරීන් දැනුවත් කිරීම අපගේ යුතුකමයි. එක් දැනුම් දීමකින් දරුවෙකුගේ මුළු ජීවිතයම වෙනස් කළ හැකිය.
අවබෝධය ලබා දීම: අපගේ දරුවන්ට සහ අප අවට සිටින්නන්ට ළමා ශ්‍රමයේ සහ සිඟමනේ භයානකත්වය පිළිබඳව අවබෝධය ලබා දිය යුතුය.
සහයෝගය ලබා දීම: ළමා ආරක්ෂාව වෙනුවෙන් කටයුතු කරන සංවිධානවලට සහයෝගය ලබා දිය හැකිය.
මූල හේතු විසඳීමට දායක වීම: දිළිඳුකම, අධ්‍යාපනය නොමැති වීම වැනි ගැටළු විසඳීම සඳහා වන සමාජීය වැඩසටහන් වලට දායක වීමෙන් වක්‍රව හෝ මෙම ගැටලුවට විසඳුම් සෙවීමට අපට හැකිය.
සටහන: ජනක තරංග හේවාසූර