ශ්‍රී ලංකාවේ කාන්තා අයිතිවාසිකම් වෙනුවෙන් සටන් වැදුණු කාන්තා ක්‍රියාකාරිනියන් සහ සංවිධාන කිහිපයක් විසින් ගොනු කරන ලද මූලික අයිතිවාසිකම් පෙත්සමක් ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණය හමුවේ සමථයකට පත්ව ඇත.
මෙය සිදුව ඇත්තේ කාන්තාවන්ට බලපත්‍රලාභී වෙළෙඳසැල්වලින් මත්පැන් මිලදී ගැනීමට, මත්පැන් නිෂ්පාදනයට අදාළ ආයතනවල සේවය කිරීමට සහ සිල්ලර අවන්හල් තුළ මත්පැන් පානය කිරීමට අවසර දෙන නව ගැසට් නිවේදනයක් නිකුත් කිරීමත් සමඟයි.
මෙම නව ගැසට් නිවේදනය මගින්, මීට පෙර පැවති සීමා කිරීම් ඉවත් කිරීමත් සමඟ, මත්පැන් විකිණීම, නිෂ්පාදනය සහ පරිභෝජනය සම්බන්ධයෙන් ශ්‍රී ලංකා නීතිය දැන් කාන්තාවන්ට සමාන අයිතිවාසිකම් පිළිගනී.
නව ගැසට් නිවේදනය නිකුත් කිරීමෙන් පසු, පෙත්සම්කරුවන් තවදුරටත් සිය අයදුම්පත කරගෙන යාමට අදහස් නොකරන බව ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණයට දැනුම් දී ඇත. ඒ අනුව, ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණයේ විනිසුරුවරුන් වන එස්. තුරෙයිරාජා, මහින්ද සමයවර්ධන සහ මෙනකා විජේසුන්දර යන මහත්ම මහත්මීන්ගෙන් සමන්විත ත්‍රිපුද්ගල විනිසුරු මඩුල්ල විසින් මෙම පෙත්සම නිෂ්ප්‍රභ කිරීමට තීරණය කරන ලදී.
2018 ජූලි 9 වන දින, ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණය විසින් මෙම මූලික අයිතිවාසිකම් පෙත්සම විභාගයට ගැනීමට අවසර ලබා දී තිබුණි. මෙම පෙත්සම මගින් ගැසට් නිවේදනයක් අත්හිටුවීමට අතුරු නියෝගයක් ඉල්ලා තිබූ අතර, එම නිවේදනයෙන් කාන්තාවන්ට මත්පැන් නිෂ්පාදන හා විකුණුම් ස්ථානවල නීත්‍යානුකූලව සේවය කිරීම වළක්වා තිබුණි. ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවේ 12(1), 12(2) සහ 14(1)(g) වගන්ති යටතේ මෙයට අවසර ලබා දී තිබිණි.
මෙම පෙත්සම, කාන්තා හා මාධ්‍ය සාමූහිකය (Women & Media Collective), කාන්තා පර්යේෂණ කේන්ද්‍රය (CENWOR), මහාචාර්ය කැමෙනා ගුණරත්න මහත්මිය සහ තවත් 14 දෙනෙකු විසින් ගොනු කර තිබුණි. එවකට මුදල් හා ජනමාධ්‍ය අමාත්‍ය මංගල සමරවීර, මුදල් අමාත්‍යාංශයේ ලේකම්, අමාත්‍ය මණ්ඩල සාමාජිකයින් ඇතුළු කිහිප දෙනෙකු මෙහි වගඋත්තරකරුවන් ලෙස නම් කර තිබිණි.
පෙත්සම්කරුවන් ප්‍රකාශ කළේ, 2018 ජනවාරි 18 දිනැති අතිවිශේෂ ගැසට් පත්‍ර අංක 2054-42 මගින් ප්‍රකාශයට පත් කරන ලද, එවකට මුදල් අමාත්‍යවරයා විසින් නිකුත් කරන ලද 04/2018 දරන නිවේදනය මගින්, 2018 ජනවාරි 16 දින කැබිනට් තීරණයකට අනුව, කාන්තාවන්ගේ අයිතිවාසිකම් සීමා කිරීම, එනම් මත්පැන් නිෂ්පාදනය, එකතු කිරීම, බෝතල් කිරීම, විකිණීම සහ ප්‍රවාහනය සඳහා නිරත වීම, මෙන්ම මත්පැන්හල් තුළ කාන්තාවන්ට මත්පැන් විකිණීම හෝ ලබා දීම ස්ත්‍රී පුරුෂ භාවය මත පදනම් වූ වෙනස්කම් කිරීමක් බවයි. මෙය ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවේ 12(1) සහ 12(2) වගන්ති මගින් සියලු පුද්ගලයන්ට සහතික කර ඇති නීතිය ඉදිරියේ සමානාත්මතාවය සහ නීතියේ සමාන ආරක්ෂාව පිළිබඳ අයිතිය උල්ලංඝනය කිරීමක් බවට ඔවුන් තර්ක කළහ.
පෙත්සම්කරුවන් වෙනුවෙන් ජනාධිපති නීතිඥ සංජීව ජයවර්ධන මහතා සමඟ දිලුමි ද අල්විස් සහ ප්‍රශාන්ති මහින්ද්‍රරත්න මහත්ම මහත්මීහු පෙනී සිටියහ. නීතිපතිවරයා වෙනුවෙන් අතිරේක සොලිසිටර් ජනරාල් විවේකා සිරිවර්ධන මහත්මිය පෙනී සිටියාය.